Staatssecretaris Heijnen (I&W) bracht op 21 februari 2022 een werkbezoek aan Twente, gericht op spoorvervoer. Zij liet zich ter plekke op de hoogte stellen van de kansen en mogelijkheden van de grensoverschrijdende spoorverbinding Zwolle-Twente-Münster. Zij bezocht onder meer het station van Enschede, waar nu nog twee stootblokken op de rails een doorgaande verbinding blokkeren. Bestuurders van Twente Board, provincie Overijssel, Regio Zwolle en EUREGIO deden een beroep op de staatssecretaris, om de doorgaande grensoverschrijdende spoorverbinding mogelijk te maken en financiële en politieke steun uit te spreken.
Op het stadhuis in Enschede werd staatssecretaris Heijnen ontvangen door de burgemeesters van Enschede en Gronau, Roelof Bleker en Rainer Doetkotte. Ook gedeputeerde Tijs de Bree van de provincie Overijssel, voorzitter Wim Boomkamp van de TwenteBoard, wethouder Gerard Gerrits van Hengelo, vice-voorzitter van Regio Zwolle Richard Korteland, en adjunct-directeur van de EUREGIO Dinand de Jong namen deel. De staatssecretaris werd geïnformeerd over de regionale en Europese ambities voor de spoorverbinding Zwolle-Twente-Münster. Op dit moment bestaan er twee spoorverbindingen tussen Zwolle en Münster, die elkaar ontmoeten in Enschede. Daar komen de treinen uit Zwolle en uit Münster elkaar tegen, met twee stootblokken die ze van elkaar scheiden. Het doel van het project EuregioRail is om de beide verbindingen aan elkaar te koppelen en zo een rechtstreekse lijn te realiseren.
Haast geboden bij een noodzakelijke stap
Een technische studie in opdracht van EuregioRail liet vorig jaar zien dat voor een bedrag van 100 miljoen euro niet alleen de treinen uit Zwolle en Münster aan elkaar gekoppeld kunnen worden, maar ook de trein uit Dortmund door kan rijden tot Hengelo. Voor een infrastructurele opwaardering van dit formaat is dat een relatief kleine investering. Bovendien valt een aanzienlijk deel van de investering, 30 miljoen euro, aan Duitse kant. Aan Nederlandse kant is er dus slechts 70 miljoen nodig.
En er is haast bij: in Duitsland wordt het traject tussen Gronau en Münster geëlektrificeerd. De huidige dieseltrein die rijdt tussen Enschede en Münster zit namelijk aan zijn capaciteitsgrenzen. Als er aan Nederlandse kant niet op deze ontwikkeling ingespeeld wordt zullen de geplande elektrische dubbeldekstreinen uit Münster vanaf 2028 niet langer door kunnen rijden tot in Enschede. De urgentie om te handelen op deze mogelijkheid is groot, want de elektrificatie tussen Gronau en Enschede en de doorkoppeling naar Zwolle zijn noodzakelijk voor het behoud van de huidige grensoverschrijdende treinverbinding. De staatssecretaris werd daarom gevraagd om financiële steun voor deze eerste stap toe te zeggen.
Opname tracé in het Europese TEN-T netwerk
De staatssecretaris werd ook gevraagd vanuit haar ministerie steun uit te spreken voor de opname van de Zwolle-Münster spoorverbinding in het Comprehensive Network van het Europese TEN-T netwerk. Deze stap is een voorwaarde voor het aanvragen van Europese subsidie, waarmee tot 40% van de realisatiekosten voor de doorgaande verbinding Europees gefinancierd kan worden. De onderhandelingen over herziening van het netwerk zijn volop bezig, de lidstaten willen voor 2 juni 2022 hun standpunt hebben bepaald, dus ook hier is haast geboden. Nederlandse steun voor opname in het netwerk is ook in het belang van Nederland, aangezien de Nederlandse kosten voor de realisatie sterk omlaag gebracht kunnen worden door de Europese subsidie.
Station Enschede
Onderdeel van het werkbezoek was een bezoek aan het station van Enschede. Daar, tussen de stootblokken, de elektrische trein uit Zwolle en de dieseltrein uit Duitsland én de OV-poortjes die de Nederlandse en Duitse treinen van elkaar scheiden, zag de staatssecretaris met eigen ogen wat de belemmeringen zijn voor een doorgaande grensoverschrijdende spoorverbinding. Ze beaamde dan ook tijdens het werkbezoek het belang van grensoverschrijdend spoor. Het belang van de verbinding voor de regio werd kracht bij gezet door de aanwezigheid van de Young Twente Board, jongeren die zich inzetten voor de toekomst van Twente en adviesorgaan voor Twente Board.
v.l.n.r.: Burgemeester van Enschede Roelof Bleker, gedeputeerde van Overijssel Tijs de Bree, adjunct directeur-bestuurder van de EUREGIO Dinand de Jong, staatssecretaris Vivianne Heijnen, wethouder van Hengelo Gerard Gerrits, burgemeester van Gronau Rainer Doetkotte, burgemeester van Meppel en vice-voorzitter van Regio Zwolle Richard Korteland. De staatssecretaris tussen de stootblokken op station Enschede, op de achtergrond staat de trein naar Zwolle. (foto: © EUREGIO)