Door Martin Borck
‘Gute Nacht, Freunde, es wird Zeit für mich zu gehen…‘ Sinds 1976 klinkt het begin van dit liedje van Reinhard Mey iedere avond op de Nederlandse publieke omroep. Met het oog op morgen heet het radioprogramma, dat een samenvatting geeft van de dagelijkse gebeurtenissen en een blik werpt op de volgende dag.
Maar hoe staat het ervoor met Nederlandstalige muziek op Duitse zenders? Daar heerst wat dat betreft praktisch radiostilte. Engelstalige muziek van Nederlandse bodem wordt trouwens wel gedraaid. Denk bijvoorbeeld aan de hits van Golden Earring, Shocking Blue en Caro Emerald. Of aan een band als Teach-In, die in 1975 het Eurovisiesongfestival won. Fun fact: Teach-In komt uit de Euregio. De band werd in 1969 opgericht in Enschede.
Maar Nederlandstalige nummers zijn op de Duitse radio dus schaars. Waarom eigenlijk? Bij wijze van steekproef stelde ik deze vraag aan een aantal radiozenders. Bij Deutschlandfunk Kultur wordt gedurende 40% van de zendtijd muziek gedraaid. ‘Niet-Engelstalige popmuziek valt onder de categorie ‘niet-mainstream muziek’ die ongeveer 15% van die 40% aan muziek beslaat, per uitzending. Dat zijn al met al niet zoveel liedjes, namelijk maar één per uur,’ vertelt een omroepster. ‘Als je de grootte van Europese landen in proportie brengt met de output van hun muziekindustrie, dan is het logisch dat Nederland minder popmuziek in de eigen taal produceert dan bijvoorbeeld Frankrijk of Italië.’
En hoe zit het met de Keulse omroep WDR, waarvan het uitzendgebied voor het grootste deel aan Nederland en België grenst? ‘WDR 2 draait nummers die zoveel mogelijk van onze luisteraars kennen en leuk vinden. We maken radio voor heel Noordrijn-Westfalen en daar vallen ook regio’s onder die geen aanknopingspunten met de Nederlandse taal hebben,’ laat de omroep weten. Maakt dat de dominantie van Engelse nummers bij Duitse radioprogramma’s terecht? Ik vind dat menig Nederlandstalig nummer het ook verdient om in Duitsland te worden gedraaid.
En andersom? De Nederlandse interesse in Duitstalige popmuziek is al even schamel. Dj’s op de Nederlandse publieke omroep zeggen nog net geen sorry, wanneer ze een nummer van Peter Fox of Herbert Grönemeyer draaien. Reinhard Mey lijkt wat dat betreft een uitzondering. Komt dat misschien doordat de Berlijnse bard in 1975 ook een Nederlandse plaat uitbracht? Zijn liedje Als de dag van toen was hoe dan ook zo populair dat het tussen 1999 en 2017 ieder jaar op de door radioluisteraars samengestelde Top 2000 stond. En Gute Nacht, Freunde heeft zelfs in alle edities van de Top 2000 gestaan.
Ook Deutschrocker Udo Lindenberg, die in Gronau opgroeide en het Nederlands behoorlijk beheerst, heeft in 1978 een Nederlandstalige lp opgenomen: Geen paniek. Het succes was in Nederland echter bescheiden. Hetzelfde geldt in de omgekeerde richting voor Boudewijn de Groot, die in 1983 onder de naam Bo de Groot een Duitstalige plaat maakte. Toch zijn sommige Nederlanders ook in Duitsland populair, zoals Herman van Veen. En in het schlagersegment Heintje, Jan Smit en Frans Bauer.
Met de Nederlandse piratenzenders is het trouwens weer een ander verhaal. Voor een andere column.
Radioliefhebbers in de grensregio boffen maar: zij kunnen de radiozenders van het buurland ontvangen. En dus van heel veel liedjes in de buurtaal genieten.
